ŞANLIURFA –
Tespih, dünyanın farklı ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de inanç
gruplarında önemli bir yere sahip. Sadece zikir amaçlı değil, aynı zamanda aksesuar
olarak da yaygın şekilde kullanılıyor. Şanlıurfa’da özellikle erkeklerin vazgeçilmez
aksesuarlarından biri olan tespihleri asıl değerli yapan unsurlardan biri de ona
şekil veren ustanın kim olduğu.
İşte kehribar, oltu taşı ve kuka gibi çeşitleri olan
tespihleri yapmak ve satmak genellikle erkeklerin işi gibi görünüyor. Ancak Şanlıurfa’da
erkeklerin hakim olduğu bu sektörde kendine yer edinmiş bir kadın da var.
Balıklıgöl Platosu’nda bulunan Şanlıurfa İli Kültür
Eğitim Sanat ve Araştırma Vakfı (ŞURKAV) Çarşısı’nda 10 yıldır tespihçilik
yapan Cansu Dunmak, kadınların da bu sektörde iş yapabileceğini en iyi şekilde
gösteriyor.
Doğma büyüme İzmirli olan Cansu Dunmak, Şanlıurfa’da 10
yıldır yaptığı tespih sevdasını anlattı.
İZMİR’DEN ŞANLIURFA’YA UZANAN YOLCULUK
Aslen İzmirli olan Cansu Dunmak’ın yolu Şanlıurfa ile 10
yıl önce kesişmiş.
Şanlıurfa’ya geldikten sonra içindeki istek ve arzuyla
tespihçiliğe evde kendi imkanlarıyla başladığını belirten Dunmak, şunları
söyledi:
“Bu aslında benim kendi sektörüm değildi ama içimde istek
ve arzu vardı bu mesleğe karşı. Yavaş yavaş başladım bu işe, ustalarımızdan,
büyüklerimizden göre göre öğrendik. İlk zamanlar kendi evimde başladım yapmaya.
Bir yıl boyunca sermayem olmadan bu işi yaptım. Bir gün çarşıya ürün almaya
giderken ‘kiralık’ yazısını gördüm, olur mu, olmaz mı? Derken tuttum bu
dükkanı. Ben çok insan biriktirdiğim için büyüklerim, abilerim de vesile oldu
tabii.”
DUNMAK: İLK BAŞLARDA BİRAZ GARİP KARŞILADILAR
Şimdi ŞURKAV Çarşısı’nda 10 yılı doldurduğunu belirten
Cansu Dunmak, müşterilerin tespih işini yapanın kadın olduğunu görünce
şaşırdıklarını vurguladı.
“Tabii ki beylerin işini bir bayanın yapması müşterilere
bir geri adım attırıyor ama zamanla bizi tanıdıkça güveniyorlar” diyen Dunmak,
konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bizde para ikinci planda kalıyor, önceliğimiz insan
kazanmak. Bu işe tespihlerle başladım daha sonra bebek kolyesi, damlalar,
yüzükler satmaya başladım. Aslında kadınların gözünden erkeklere ne yakışır
mantığıyla ilerliyorum. Beylerin olmazsa olmazı saattir, yüzüktür veya
tespihtir. Bu bizim kültürümüz, yani babamın da elinde tespih düşmezdi.
Tespihin kültürü hiç bitmez kıymetini bilirseniz ve ona sahip çıkarsanız. Çarşı
esnafı ilk başlarda çok belli etmeseler de biraz garip karşıladılar ama daha
sonra tanıdıkça beni sevdiler, beni kucakladılar, ben de zaten işime odaklıyım.
Evden işe, işten eve olduğum için burada tam bir aile olduk esnafla hatta
paslaşmaya bile başladık. Bende olmayan yüzükleri oradan aldım, onlar
kendilerinde olmayan yüzükleri benden aldılar. Ne kadar çok paylaşırsak o kadar
çoğaldık, öyle düşünüyorum ben.”
“YENGELER ÖNYARGIYLA YAKLAŞIYOR”
Alışveriş yapmaya gelen ya da canlı yayınlarda kendisini
izleyen beylerin eşleri tarafından ilk zamanlarda tepki aldığını söyleyen Dunmak,
sözlerine şöyle devam etti:
“Satışlarıma ben sosyal medyadan başladım, günümüzde her
şey sosyal medya zaten. Ben de altyapı yapmıştım zaten. Altyapı olduğu için
abilerimiz referans oldu bana, onların desteğiyle altyapımızı daha da
güçlendirdik. Mekânımız da belli olsun diye burada bulunduk.
Pandemi ve Allah bir daha yaşatmasın deprem gibi
olaylarda satışlarımız durdu. Düşüşler ve çıkışlar oldu ama ayakta durmaya
çalışıyoruz. Bir kadın olarak zor mu? Zor ama bunun güzel yanı da var. Güzel
yanlara değinecek olursam, ben tüm sosyal medyaları aktif olarak kullanıyorum,
canlı yayınlar açıyorum. Beni takip eden beylerin eşleri yengeler yani, en
başta bir önyargıyla yaklaşıyorlar ama daha sonra tanıdıkça onlar beni takip
etmeye başlıyorlar, işte abla bunu paylaşmış şunu paylaşmış diye. Bu da bana
daha çok güç ve keyif veriyor.”
“BİR KADINLA ÇALIŞMAK ZOR”
Tespihçi Cansu Dunmak, yanında oğlunu da yetiştirmiş.
Anne oğul yıllardır birlikte tespihçilik yapıyor.
Cansu Dunmak’ın oğlu Aziz Dunmak’a göre kadınlarla çalışmak
biraz daha zor. Aziz Dunmak, “Kadınlar çok titiz oldukları için işlerini
sorunsuz bir şekilde yapmak istiyorlar. Bu da bizi bazen zorluyor ama yine de
mutluyuz çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
BİHA
https://www.youtube.com/embed/MSZWI0-xb-w